Մտորումներ. Մաս 2
Անվրեժ հասարակությունը նույն ֆաշիզմն է: Ուղղակի անդեմ է՝ բոլորն են և կալանավոր, և վերակացու, և համակերտրոնացման ճամբարում, և իբր ազատության մեջ: Նրանում ամեն ինչ պայմանական է՝ մեղավորն ու անմեղը, օրենքովն ու անօրենը, հանցագործն ու բարերարը, լավն ու վատը, բարին ու չարը:
Բոլորովս սուրբ ենք, բայց չգիտես ինչու երկիրը բարդակ է:
Ամեն մարդու մեջ տարբեր դոզաներով նստած է և հրեշը, և հրեշատակը: Մարդը հավասարակաշիռ հարաբերությունների մեջ է դիմացինի հետ ու իրեն կանգուն է պահում՝ իր ու դիմացինի ներքին հրեշների ու հրեշտակների հավասարակշիռ “պայքարով”: Իսկ իշխանության մեջ եղածի մոտ բալանսն արդեն ոչ թե իր շնորհիվ է, այլ պաշտոնի, որի մեջի հրեշն ավտոմատ սկսում է մրցակցել մյուսների հրեշների հետ ու հաղթում է:
Երբեք դիմացինին մի վերագրիր առավել դրականը, քան կա: Եթե լիներ, արդեն տեսանելի կլիներ:
Որպես մարդ ապրելու համար ընդամենը չափավորություն է պետք: Եվ դա է, որը հասու չէ մարդ չդարձածներին:
Փոքր մարդն ընդամենն անհետաքրքիր է, իսկ մեծ «ֆռացողը»՝ պատուհաս:
Հիվանդության հետ չկապված դժբախտության մյուս երեսը որպես կանոն հայվանությունն է:
Արժանապատվության հաշվին սովից փրկվելն անհնար է:
Տրամաբանությունը հայրենասիրությամբ նենգափոխելիս՝ վտանգը հավկուրությունն է:
Ուղեղը միակ օրգանն է, որի անհաջող աշխատանքը մեր պայմաններում բարեկեցիկ կյանքի հիմքն է:
Ինչքան Արամ Խաչատրյանով, Սարոյանով, Համբարձումյանով ու մյուսներով երկինք էինք վեր-վեր թռնում, 10 այնքան մեր օլիգարխիայի երեսից գետինը պիտի մտնենք:
Հարգանքը իշխանության պես բան է, այն միայն ու միայն նվաճվող է, նվիրվող չէ:
Ժողովուրդը «կարող-ա» ով մտածում է, բայց «կարող-ա»-ով չի շարժվում:
Գենոցիդը ոնց հեղափոխությունը՝ իրացման օբյեկտիվ պայմաններ ունի: Պայմաններից առաջինը հանրային ուղեղի բացակայությունն է:
Ժամանակակից աշխարհում էշի պես քռքաշ աշխատելը քիչ է՝ պետք է ստեղծագործես, ուղեղ աշխատեցնես, կերտես, արարես, ամենափոքր գործն իսկ հունարով, գիտելիքով, ժամանակակից մեթոդներով ու միջոցներով անես:
Մարդ կա, խոսում է, որ իրեն հասկանան, մարդ էլ կա, խոսում է, որ իրեն նկատեն.
Մարդն ընկալում է համաձայն իր արժեքայինի ու յուրացրած նախորդ գիտելիքի:
Ամեն մեծամիտի ներսում մի թզուկ է թաքնված:
Եթե տեսնում ես, որ երևույթներն ու իմաստները գնահատվում ու արժևորվում են համաձայն վերաբերմունքի, ապա «հայ ե՞ս ախպեր»-ն ամենատեղին հարցն է:
Թասիբախոս կրիմինալները՝ որպես օրենսդիր, տգետ շարքայինները՝ որպես հանրություն, սրիկա ոչնչությունները՝ որպես լիդեր, աֆերիստ “բջերը”- որպես կուսակցականններ, ու էս կատեգորիաներում պարտվածներն էլ գաղթածներ ու գաղթվողներ: Մեզ հասնում է:
Մարդը մրցունակ է իր միջավայրում և իր ասպարեզի անհատների համեմատ միայն:
Տգետ կինը հավանական է, որ էժան պոռնիկ դառնա, իսկ տգետ տղամարդը, որպես կանոն, քաղաքական գործիչ է դառնում:
Ուղեղ աշխատեցրեք՝ ամենաէֆեկտիվ գործիքն է:
Մի բան անելու համար առաջին հերթին այդ բանն անելու մասին գիտելիքն ու մեթոդաբանությունն է պետք իմանալ:
Մարդ պարտավոր է դաժան լինել իր հանդեպ, որ այն չհերիքի մյուսների վրա տարածելու:
Մեծ հարց է, թե հանցագործն է առավել քստմների, թե քո բարեկամ՝ նրա մանկլավիկը: Ու առավել մեծ հարց է, թե դու ով ես:
Կոփված ենք դիմանալու անմարդկայինին, բայց հասու չենք գործելու տարրական մարդկայինով:
Երբ կարծիք հայտնելու իրավունքը սկսում է խլացվել նաև տգետի կողմից, ապա ժամանակն է արթնանալու և միջավայրդ փոխելու:
Կգբ-ն նախ և առաջ հայրենասերի տեսքով է, հետո նոր երկրորդական ճիվաղների:
Ամեն օպտիմիզմ իր համեմատության հիմքերն ու սանդղակն ունի: Հայկական օպտիմիզմի հենակետը կենդանի լինելն է: Եթե ողջ ես, արդեն նվաճում է:
Թշնամին ազգություն չունի, թշնամության առաջին հիմքը շահն է:
Մի կտոր հացի համար մի քիչ ստորացածը շարունակում է խորանալ ստորությունների մեջ՝ արդեն արյամբ շաղախված մի կտոր միլիոնի ու մի կտոր միլիարդի համար:
Բռնապետը մազոխիստ հանրության սադիստ դրածոն է:
Քարտերի տրցակով խաղում են՝ երբեք տրցակն ինքը չի խաղում:
Պետական հանցագործի հենարանը խղճուկ մարդն է:
Ոհմակը ոհմակով հաղթելու համար ավելի ուժեղ գայլ պետք է լինել: Իսկ ոհմակը ոչնչացնելու համար՝ գայլի դեմ գնացող, տրամաբանող մարդ:
Պետությունը նախ մարդու ներսում է, հետո մտքում, հետո վարքի մեջ, հետո կամքով ու մահակով, ու ամենավերջում նոր այն իրավունք է, բոլորի համար տանիք ու քարտեզի վրայի սուբյեկտ:
Իրականությունը քո ասելով չէ:
Հանրայինը կերտվում է եղած արժեքայինով ու նրանից ածանցվող հետևություններով: Քաղաքականը՝ հանրայինի թուլություններով ու բացթողումներով:
Լուրջ դեմքի 90 տոկոսը դատարկությունն է, տաս տոկոսն էլ՝ սրիկան:
Պատերազմում պարտված երկրները կարող են վերականգվել ստեղծագործ ու քրտնաջան աշխատանքով: Իսկ դանդաղ, ներսից փտող, ինքն իրեն կործանող երկրում այլասերվում է առաջին հերթին հենց մարդը, և այդ երկիրն ու ազգը վերականգնվելու շանս չունեն:
Որ լեզուն ամեն մեկին հասու լիներ, այսքան «անասուն» աշխարհի վրա չէր լինի:
Համահավասար տգիտության պայմաններում հանրային դրվածքներն այլ են՝ սրիկան հանճարեղ է, գողը՝ օլիգարխ, տառաճանաչը՝ ակադեմիկոս, հանցագործը՝ հերոս, նորմալներն էլ՝ անկյուն քշված:
Եթե մարդկությունը շարժվեր առանց տեղական ու համաշխարհային օլիգարխիայի մեքենայությունների, հիմա այն առնվազն 22 դարում կլիներ:
Մի բան ասելու համար այդ բանը նախօրոք մտածած պետք է լինեք, մտովի այն հղկած, քանդակագործի պես՝ ավելորդը հանած, հստակեցրած, մեջը միայն էությունը թողած, ու ոչ մի բան ավել:
Մեծ մարդկանց համար իշխանությունը մեծագործություններ անելու լծակ է, իսկ գաճաճների համար՝ հրեշանալու արտոնագիր:
Բնությունը մեկ բանաձև ունի՝ հաղթում է ուժեղը, անկախ «ուժեղության» որակից:
Լեզվին տիրապետելն ասվածը հասկանալու ընդամենը անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայմանն է:
Ամեն ժողովուրդ, ամեն հանրություն ու ամեն մարդ իր սեփական տաբուներն ունի: Եթե այլ ժողովուրդը, այլ հանրությունը, կամ քո կողքին եղած մեկը իր տաբուներն է տարածում քեզ վրա, և դու համակերպվում ես, ապա դու այլևս ստրուկ ես:
Պատերազմի իմաստը չհասկացած ազգերը մահանում են ներքին թշնամու ձեռքից:
Ստորին ենթակա լինելն առավել ստորություն է, նրան քծնելը՝ ճիվաղություն, իսկ այդ դիրքի համար ատամներով պայքարելը՝ ողորմելի տմարդություն:
Հարաբերականության տեսությունը միայն ֆիզիկոսների համար չէ, այլ մարդու և մարդկության համար է, լայնախոհության ու փիլիսոփայական գործիք է՝ կողմնորոշվելու և ֆիզիկական, և մտավոր աշխարհում:
Հաղթելու համար առաջնայինը մեթոդաբանությունն է, այլ ոչ թե գաղափարը:
Ինտելեկտի ամենահիմնական հատկությունը դիմացի ինտելեկտը գնահատել-հարգելն է՝ ցավոք ու դժբախտաբար:
Շարունակելի