Ամերիկացիները շտապում են ռուսների դեմ անզիջում, միջուկային առճակատման: Միջուկայինը շեշտում եմ, որովհետև ռուսական ռազմականի ընդգծված ցուցադրումներին ի պատասխան՝ ամերիկացիներն էլ 3 հեռահար հրթիռներ փորձարկեցին: Իսկ հետո էլ, Կոնգրեսում 411-10 հարաբերակցությամբ Ռուսաստանի դեմ քվեարկությունն արեցին, այն դեպքում, երբ իրաքյան պատերազմի համար կողմ և դեմ ձայները 243-107 էին:
Ակնհայտ է, որ Ռուսաստանի դեմ ծավալվողը գեոքաղաքական հարց չէ այլևս, այլ ցուցգցվանգային պարամետրեր ցուցաբերող համառ ու մոբիլիզացիոն նախապատերազմ:
Սա միայն մեկ դեպքում է իմաստալից՝ եթե ինչ որ արտակարգ, խորքային պատճառ կա, որի մասին մենք՝ հասարակ մահկանացուներս, անտեղյակ ենք: Իսկ կոնգրեսականներն ու աշխարհի ճակատագիր որոշողները դա հստակ գիտեն: Երկիր-երկրի հետևից կործանվում է, բայց խոստացված ժողովրդավարությունը ոչ մի կերպ չի երևում: Եվ ավիրումն էլ ավելի է ծավալվելու, եթե միջոց չգտնվի այս ամենակուլ պրոցեսի դեմն առնելու:
Ներկայացնեմ իմ տեսակետը:
Քաղաքագիտական դիտանկյունից հիմնավորվող է, բայց քչերին է հայտնի, որ մինչև վերջերս, մարդուց հետո փողն իրենից ներկայացնում էր երկրորդ կարևոր սուբյեկտը մոլորակի վրա: Այն ցուցաբերում էր սուբյեկտին հատուկ համարյա բոլոր հատկությունները: Ուղղակի անմիջականորեն որոշումներ չէր կայացնում, այլ որոշում կայացնողներին պարտադրում էր, որպեսզի նրանք իրենց որոշումներով նպաստեն իր ընդլայմանը, գերակայությանն ու ապահովությանը:
Իսկ ներկա գլոբալ աշխարհում, արդեն միակ գլխավոր սուբյեկտը գլոբալ փողն է դարձել: Եվ այդ փողն էլ դոլարն է, որին և ստորադասված է ամեն ինչ՝ ընդհուպ մինչև կյանքը մոլորակի վրա:
Ներկայում, որպես սուբյեկտ, դոլարն է «կառավարում» մոլորակի անց ու դարձը: 1944 թվականի Բրետտոն Վուդսյան պայմանավորվածություններից հետո, դոլարը դարձել էր միակ միջազգային փոխարժեքը: Իսկ 1971-ից հետո, երբ դոլարը կտրվեց ոսկուց, իսկ այնուհետև էլ որպես իր հիմք յուրացրեց նավթի առևտրի միջոց լինելու մոնոպոլիան, պետրոդոլարը դարձավ որևէ պատասխանատվությունից դուրս միջազգային փոխարժեք:
Մինչ Սովետ միության կործանումը, երկբևեռության պայմաններում, դոլարի՝ որպես սուբյեկտի ուժը սահմանափակ էր, քանի որ առկա էր միջուկային դիմակայությունը, և երկու սիստեմն էլ սպասարկում էին գեոքաղաքական, ռազմաստրատեգիական հավասարակշռությունները: Այսինքն դոլարից վեր շահեր ու գործոններ կային, և մասնակիորեն անկախ որոշում կայացնող մարդիկ կային, որոնք և տնօրինում էին միջազգային կյանքը:
1991-ից, Սովետ Միության փլուզումից հետո, դոլարը նվաճեց նաև հետսովետական ֆինանսական տարածքը և աստիճանաբար դարձավ համաշխարհային ամենազոր գլոբալ դրամային փոխարժեքը:
Ներկայում, որպես պահուստային հիմնական փոխարժեք դոլարն ու եվրոն համապատասխանաբար ունեն 61% և 24% ներկայություն համաշխարհային ֆինանսական հոսքերում: Այլ ազգային փոխարժեքները (15%), ներառյալ ռուբլին և յուանը, չնչին ներկայություն ունեն միջազգային փոխհաշվարկներում:
Սակայն խնդիրն այն է, որ փողային այս հարաբերակցությունները որևէ կերպ չեն արտացոլում ներկա աշխարհի օբյեկտիվ տնտեսականն ու տարբեր երկրների գումարային, իրական ակտիվությունների մասնաչափը միջազգային գլոբալ հաշվեկշիռներում:
Օրինակ Չինաստանն իր արտադրության ֆիզիկական ծավալներով արդեն իսկ գերազանցել է ԱՄՆ-ին: Բայց և ամեն ինչը, ներառյալ Չինաստանի ու մյուսների արտադրածը, վաճառվում և փոխառվում է միայն դոլարով: Եվ դոլարի կառավարումն իր ձեռքերում ունեցող ֆինանսական օլիգարխիան ունի դիվիդենտներ՝ հենց միայն այս փաստից իսկ:
Իհարկե, հումքային և արտադրող երկրները գոհ չեն իրերի այս դրվածքից, քանի որ փաստացի ստորադասված են ու հարկ են վճարում դոլարի ու եվրոյի տերերին, բայց և անզոր են դրվածքները փոխելու:
Ամեն ինչ հին ընթացքով, սահուն կընթանար հետագայում ևս, եթե արևմտյան ֆինանսական ներքին դաշտի ճգնաժամային խնդիրներ չլինեին 2 կարևորագույն հարցերով:
Բորսայական դերիվատիվներ-դոլար, ինչպես նաև ոսկի-դոլար հարաբերակցությունները դարձել են փոխադարձ ժխտողական ու դուրս են եկել նորմալ տրամաբանականից:
Վերջին երկու տասնամյակում բորսայում ստեղծվել է դերիվատիվների ահռելի շուկա, որն արագորեն աճում է և արդեն բազմակի անգամ գերազանցում է իրական, ֆիզիկական շուկայի գումարային արժեքը: Ներկայում դերիվատիվների շուկան գնահատվում է մոտ 710 տրիլիոն դոլար, որը երևակայությունից դուրս թիվ է:
Բորսայում առկա է նաև մի այլ անոմալիա՝ թույլատրված է ինտերնետային արագ առք ու վաճառքը: Եվ օգտագործելով զուտ մաթեմատիկական-տեխնիկական միջոցներ, այդ հնարավորություններով զինված շուկայի միջնորդ մասնակիցները միկրովայրկյանների ընթացքում գեներացնում են արհեստական պահանջարկ-առաջարկ և իրական բաժնետերերին դրդում են ոչ հավասար պայմաններով և արհեստականորեն փոփոխված գնով առք ու վաճառքի: Սրա արդյունքն այն է, որ բորսան սկսել է կորցնել շուկայական օբյեկտիվությունը և տնտեսական լծակ լինելու իր գերակա ուժը:
Փաստացի, իրական փոխարժեքը (դոլարը) ու բորսան սկսել են դիստանցվել իրարից և այս անոմալ վիճակն անփոփոխ չի կարող մնալ:
Հաջորդ մեծ խնդիրը ֆիատ փողի խնդիրն է՝ այսինքն ոսկուց կամ որևէ այլ ֆիզիկական հիմքից անջատված թուղթ փողի պաշտպանության հարցը, որը ներկա՝ վիրտուալ փոխանցումների դարում, առավել ևս անլուծելի խնդիր է դարձել:
Պատմականորեն, փողը միշտ պաշտպանված է եղել կայուն, շոշափելի ֆիզիկական էկվիվալենտով, որը ենթակա չի եղել ինֆլյացիայի ու սպեկուլյացիաների: Եվ վերջին, գոնե 2,5-3 հազար տարիների ընթացքում դա եղել է ոսկին:
Ըստ տարբեր գնահատականների, ներկայում աշխարհում առկա ոսկին համարժեք է մոտ 8 տրիլիոն դոլարի: Իսկ համաշխարհային առձեռն, փաստացի, ֆիզիկական դոլարի քանակն ընդամենը 2,5-3 տրիլիոնի կարգի է /M0/: Իսկ ամբողջ փողը՝ M0, գումարած բանկերում պահվող գումարները, ներառյալ չեկերը, պարտավորությունները, կուտակումները և այլն՝ մոտ 10,5 տրիլիոն /M2/ : Եթե սրան գումարվեն նաև եվրոյի համարժեք թվերը, ապա կստանանք մոտ 13,5-14 տրիլիոն ընդհանուր փողի քանակ:
Այս քանակը մոտավորապես համարժեք կլիներ եղած ոսկուն, եթե չլիներ նշված 710 տրիլիոն վիրտուալ դերիվատիվների շուկան, ու պետական պարտատոմսերի մոտ 6 տրիլիոնանոց շուկան, որը ոսկուն փոխարինող միջնորդային փրկօղակ է բորսայական սպեկուլյատիվ խաղացողների համար:
Ստացվում է, որ համաշխարհային բորսայական ակտիվությունը, որը սպասարկում է փաստացի բոլոր տեսակի ֆինանսատնտեսական ակտիվությունները՝ ներառյալ նաև պետությունների ռազմականը, ներկայում տարանջատված է և դոլարից, և ոսկուց, և որևէ ֆիզիկական-նյութականից՝ ներառյալ արտադրականը:
Այն իր կյանքով է ապրում, որի միակ իմաստը իր իսկ աճն է՝ վիրտուալ թվերի աճը: Թվերն աճում են, բայց արդյունքում փողը` դոլարը կորցնում է իր հենարանները: Իսկ վիրուալ փողն էլ, իր աբսուրդները ծածկելու համար, դիմում է կողմնակի ագրեսիվ քայլերի: Վերջին տարիների ռազմական ագրեսիաները մի կողմից դոլարը կայունացնելու, իսկ մյուս կողմից էլ բորսայի ներքին հակասությունները քողարկելուն ուղղված քայլերն են:
Տարօրինակ վիճակ է ստեղծվել՝ միաբևեռ աշխարհի հումանոիդ տերերը սպասարկում են դոլարին, բայց չեն էլ հրաժարվում բորսայի աբսուրդներից: Ամեն նոր պատերազմով ինչ որ կուտակված պարտքեր մարվում են ու որոշ շեղված հավասարակշռություններ վերականգնվում: Բայց կարևորագույն կոնցեպտուալ հարցերը՝ կայուն, շոշափելի, ոչ վիրտուալ փոխարժեքով դոլարի պաշտպանվածության հարցը և բորսայի վիրտուալ սանձարձակությունների սաստման հարցերը լուծում չեն ստանում:
Ակնհայտ է, որ շատերն են հասկանում, որ ներկա դարում, դոլարի իրական և միակ պաշտպանություն է դարձել ռազմական անբեկանելի հզորությունը և ֆիզիկական հիմքից զուրկ, տպվող դոլարով մնացածին ստորադաս պահելն ու նրանցից հարկ հավաքելը:
Այլ բառերով ասած, սա գլոբալ ստրկատիրություն է նշանակում: Այս մասին իհարկե բարձրաձայնել չի կարելի, բայց պետք է, որ դա մշտապես ցուցադրվի աշխարհին, որպեսզի բոլորը լռեն և չհամարձակվեն խոսել «թագավորի» մերկության մասին: Եվ ահա, որպես հետևանք, մտել ենք ավերիչ պատերազմների փուլ:
Հետաքրքիրն այն է, որ կա գլոբալ պրոցեսը՝ ի դեմս արաբական երկրներում իրացվող «ներքին» պատերազմների, և կա նրա մինի մոդելը՝ Իսրայել-Պաղեստին, մշտական ավիրումով:
Երկու դեպքում էլ նույն մեթոդաբանությունն է և նույն կոնցեպուալ խնդիրը՝ ենթարկվեք: Դժվար է գուշակել, թե Իսրայելականը մեծ պրոցեսի փորձադաշտը չէ արդյոք:
Սովետ Միության փլուզումը ռազմաքաղաքական, գաղափարական գեոքաղաքական օբյեկտիվ պրոցես էր, որում փողային բաղադրիչը մասնակի էր: Իսկ այնուհետ՝ Հարավսլավիայից սկսած, պրոցեսները փողով պայմանավորված, ֆինանսական օլիգարխիայի կողմից հրահրված էին՝ Իրաք, Աֆղանստան, Լիբիա, Եգիպտոս, Լիբանան, Սիրիա, իսկ հիմա էլ Ռուսաստան:
Կատարվողի մեթոդականը պարզ է՝ սկզբում դեմոնացնել երկրի լիդերին, իսկ հետո արդեն նրան որսալու նպատակով երկիրը ասպատակել-ավիրել:
Սա վաղուց հայտնի ռազմարդյունաբերական համալիրով պարտադրված պատերազմների ձեռագիրը չէ: Այլ մեթոդաբանություն է և այլ գործիքադարան: Հեղինակը և կառավարիչը միջազգային ֆինանսական օլիգարխիան է, որը լղոզված տեղադրության է և անհայտ դեմքերով:
Այն փողը սպասարկող մի կոնգլոմերատ է, որը դուրս է մարդկայինից, կենսաբանականից, հասարակականից, նորմալից ու տրամաբանականից:
Նրան ենթակա են ԱՄՆ նախագահն ու իշխանության հիմնական ճյուղերը, արևմտյան՝ գործնականում բոլոր երկրները: Չենթարկվող զինակիցներն ուղղակի անձնապես են պատժվում, ամենաանսպասելի մեթոդներով, ինչպիսին օրինակ Միջազգային տարադրամային ֆոնդի նախագահ Դոմենիկ Կանի դեպքն էր:
Փաստացի, մարդկությունը կանգնած է մարդ և երկրներ հոշոտող ռոբոտի առջև և այդ ռոբոտն էլ ընդամենը, մի քանի հոգու ստրուկն է:
Ես կարծում եմ, որ գլոբալ փողի ճգնաժամը պետք է լուծվի գերերկրների լուրջ քննարկումներով ու միջազգային բանակցություններով: Գողական-քրեականի նմանակով ու միջուկայինի սպառնալիքով բեսպրեդելն այս հարցում անթույլատրելի է:
Մարդկությունը 21 դարում է տեխնոլոգիապես ու առօրյա կյանքով, բայց նախամարդ է մնացել իր վերին անհատների անկառավարելի վարքով:
Իմ կարծիքով կարիբյան ճգնաժամը ներկա վիճակի համեմատ «անմեղ» խաղ է եղել: